DHCP, MAC, IP, SUBNET, DNS ve TCP/IP Nedir ?

Bu yazımda ağla (metwork) ilgili bazı temel şeyleri herkesin anlayacağı şekilde anlatmaya çalışacağım. DHCP, MAC, IP, subnet, DNS, TCP/IP falan derken insanın kafası karışıyor, biliyorum. Ama merak etme, ben buraya teknik terimleri sıkıştırıp kafanı karıştırmayacağım. Tam tersine, günlük hayattan örneklerle ve biraz da esprili şekilde anlatacağım ki, “Aa tamam, demek buymuş” diyebilesin.

 

DHCP nedir?
Evde misafirliğe gelmişsin, oturmuşsun… Karnın da aç. Ne yiyeceğini bilmiyorsun ama ev sahibi (modem) otomatik olarak sana bir tabak dolusu IP adresi, yanında da biraz DNS sosu ve bir dilim varsayılan ağ geçidi veriyor. İşte bu hizmeti sana sunan garson: DHCP. Kalkıp “Ben şu IP’yi isterim” falan demiyorsun. Ne verirlerse alıyorsun, çünkü beleş ve uğraştırmıyor. Otomatik dağıtım: çünkü kim manuel IP ayarlamakla uğraşacak 2025’te?

____________________________________________________________

MAC adresi nedir?

Her cihazın kendine özel bir kimlik numarası var. Tıpkı senin TC kimlik numaran gibi. Ama bunun adı MAC adresi. Laptop, telefon, buzdolabı bile Wi-Fi’a girerken “Ben geldim!” diyor ama bu kimliğiyle tanınıyor. Ama bu MAC, Apple Mac değil. Steve Jobs karışmıyor. Bu “Media Access Control” dedikleri şey ama boşver onu. Özetle: “Ben kimim?” sorusunun ağdaki cevabı. Hırsız girerse bile “Ben Aykan’ın tost makinesiyim” diyemez. Çünkü MAC sahteyse sistem de bozulur.

____________________________________________________________

IP adresi nedir?
Ev adresin gibi düşün. Sana ulaşmak isteyen biri, “Aykan nerede oturuyor?” diye sorarsa, IP adresini verirler. Misal: 192.168.1.5 gibi. Sokak adı: 192.168, Apartman: 1, Kapı numarası: 5. İnternetteki tüm cihazların böyle bir adresi olur. Ama dikkat: Bugün bu adrestesin, yarın DHCP değiştirir başka yere taşınırsın. Kira derdi yok, elektrik yok, ama adres sürekli değişiyor. Kiracı gibisin yani.

____________________________________________________________

Subnet nedir?
Mahalleyi bölmüşler. Hani İstanbul büyük diye “Avrupa Yakası – Anadolu Yakası” yapıyorlar ya, işte ağda da böyle küçük mahalleler var. Buna subnet diyorlar. Her subnet “biz bizeyiz” havasında. Komşular hep aynı sokakta. Aynı subnet’teysen “komşu bi şeker versene” diye veri yollamak kolay. Ama başka subnet’teyse, artık navigasyon açılır, işler uzar.

____________________________________________________________

DNS nedir?
Bak burası güzel. Diyelim Google’a gireceksin. “8.8.8.8” mi yazacaksın her seferinde? Yok ya, biz insanız, rakam ezberlemeyiz. “google.com” yazıyorsun, DNS dediğimiz şey araya giriyor, “Tamam kardeşim, onun IP’si şu” diyor. DNS bir nevi rehberlik servisi. Adrese dayalı yönlendirme yapıyor. Ama arıza yaparsa… İşte o zaman “internet var ama sayfa açılmıyor” krizi yaşanır, modem fişi çekilir, dualar edilir.

____________________________________________________________

TCP/IP nedir?
Şimdi, gönderdiğin veri paketlerinin kaybolmadan karşı tarafa ulaşması lazım. TCP/IP işte bunu yapıyor. TCP, veriyi düzgün paketlere bölüp sıraya koyuyor; IP de hangi adrese gideceğini belirliyor. Yani verinin kaybolmadan, doğru adrese ulaşmasını sağlayan posta servisi gibi düşün.

_____________________________________________________________

Düşün ki bir mahallede (subnet) yeni taşınmış bir kiracısın. Ev sahibin (DHCP) sana otomatik olarak bir adres (IP) veriyor, yanında kapının anahtarıyla (varsayılan ağ geçidi) birlikte. Senin kimliğin (MAC adresi) de cüzdanında zaten var, o sayede herkes seni tanıyor.

Şimdi komşuna gitmek istiyorsun, ama onun adresini numarayla değil isimle biliyorsun. Burada devreye rehberlik servisi (DNS) giriyor, sana doğru adresi söylüyor. Sen de mektubunu gönderiyorsun. O mektubun kaybolmadan doğru kişiye ulaşmasını sağlayan posta sistemi ise (TCP/IP).

MAC kimliğin, DHCP sana ev adresi veriyor, IP o adresin, subnet mahalle, DNS rehber, TCP/IP de postacı.

 

_____________________________________________________________

Özet:

  • DHCP: “Sen karışma, ben ayarlarım” diyen ağ garsonu

  • MAC: Cihazın kimlik numarası, çipli kartı

  • IP: Ev adresi

  • Subnet: Mahalle

  • DNS: Adres defteri / rehberlik servisi

  • TCP/IP: Posta servisi, veriyi paketleyip doğru adrese ulaştıran sistem

Boyun Fıtığı: Modern Çalışanının Bonus Paketi

Boyun Fıtığı: Modern Çalışanının Bonus Paketi

İnsanlık Mars’a gitmeye hazırlanıyor ama biz hâlâ bilgisayar başında kambur oturmaktan boyun fıtığı oluyoruz. Ben de bu muhteşem çağın mağdurlarından biriyim. Hani “masa başı iş rahat” derler ya, işte o rahatlığın bedelini MR cihazında ödemek zorunda kaldım.

Teşhis: Boyun Fıtığı

İlk başta boynumdaki ağrıyı “ya uyurken ters yattım, ya da dün fazla bilgisayara baktım” diye geçiştirdim. Ama sonra olay büyüdü: Ağrı kola, oradan da parmaklara kadar indi. Klavyeye dokunurken sanki elektrik çarpıyor gibi… İşte o zaman anladım ki bu iş sıradan bir tutulma değil, resmen donanım arızası.

MR sonucunu alınca doktor “C5-C6 seviyesinde boyun fıtığı” dedi. Ben hâlâ bilgisayarcı mantığıyla “C5-C6… acaba RAM slotu mu, yoksa işlemci mi?” diye düşünüyordum.

Ameliyat mı, İkinci Görüş mü?

Medicalpark’taki doktor hiç vakit kaybetmeden “ameliyat” dedi. Hatta öyle bir anlattı ki, sanki ertelesem sabaha kadar Robocop olarak uyanacağım. İçim hiç rahat etmedi. Dedim ki “dur bakalım, bir de başka ustaya gösterelim.”

Memorial’deki doktor ise daha sakin yaklaştı: “Şimdilik ameliyatlık bir durum yok, önce fizik tedavi deneyelim” dedi. İçimden “Oh be, sonunda format atmadan sistemi kurtarabileceğiz” diye düşündüm.

Teknoloji: Hem Can Kurtarır, Hem Boyun

Bilişim işi yapınca saatlerce bilgisayar başında kalıyorsun. Ama işin ironisi şu ki, teknolojiyle uğraşırken aslında vücudunu yavaş yavaş çökertiyorsun. Monitör göz hizasında değilse, sandalye rahatsızsa, bir de sürekli telefona öne eğilerek bakıyorsan… tebrikler, boyun fıtığı kulübüne hoş geldiniz!

Fizik Tedavi ve Evdeki “Hile Kodları”

Fizik tedaviye başladım. Orada kaslarımı gevşettiler, egzersizler yaptırdılar. Bana da evde yapmam için boyun hareketleri verdiler. Ama işin güzeli, birkaç basit kural hayatımı kurtardı:

  • Masamı ve monitörümü göz hizasına ayarladım. Artık Matrix’i bile dik oturarak izliyorum.
  • Her 45 dakikada bir kalkıp esniyorum. (Ofistekiler beni yogaya sarmış sandı.)
  • Telefona öne eğilmek yerine göz hizasında tutuyorum. Yoldan geçenler hâlâ “selfie mi çekiyor?” diye bakıyor.
  • Ortopedik yastığa geçtim. Artık uyurken bile ergonomik yaşıyorum.

Sonuç: Bedene Kulak Vermek

Bu süreç bana şunu öğretti: Teknolojiyle üretmek güzel ama vücut lisanslı değil, bir kere çökünce “recovery disk” bulmak kolay değil. Boyun fıtığı aslında sadece omurga sorunu değil, “kendine dikkat etmezsen ben seni durdururum” diyen bir sistem mesajı.

O yüzden tavsiyem şu: bilgisayar başına geçtiğinizde kendinizi otomat sandalyeye kaynatmayın. Biraz kalkın, biraz hareket edin. Yoksa vücudunuz bir gün size mavi ekran verebilir.

Unutmayın: Sağlık Windows değil, bozulunca format atamıyorsunuz.

Bizi Tanımayan Sistem!

Yontma Taş Devri’nden bu yana insanlık şehirler kurdu, yollar yaptı, teknolojiler geliştirdi. Ama bu yolların çoğu hâlâ bize benzeyen insanlar için değil, idealize edilmiş “sağlıklı birey” tanımına göre inşa ediliyor.

Aslında mesele bu kadar net: Biz “engelli” değiliz, “engellenenleriz.”

Ben Aykan. 1983 yılında Çorum’un Osmancık ilçesinde doğdum. Küçük yaşlarda karşılaştığım Spinoserebellar Ataksi (SCA) isimli, nadir görülen bir nörolojik rahatsızlık nedeniyle dengemle ve konuşma hızımla vedalaşmak zorunda kaldım.

Yavaş konuşuyorum. Dengesiz yürüyorum. Ve hal böyle olunca sokakta beni ilk kez gören biri genelde şöyle düşünür: “Herhalde geceyi biraz fazla uzattı.”

Aslında bu çok sık yaşadığım bir durum. Öyle ki, çoğu zaman hiç içmeden sarhoş sanılıyorum. 🙂

İşin tuhafı şu: Gerçekten içmiş olsam belki kimse anlamayacak. Ama ben yıllardır bir açıklama yapma refleksiyle yaşıyorum.

Toplumun engelliliğe dair bakışı genelde iki uçta gezinir:

  • Ya acınacak, yardıma muhtaç biri sanılırsınız,
  • Ya da sıradan bir başarı gösterdiğinizde “mucize insan” ilan edilirsiniz.

Ama ben ne kahramanım, ne kurban. Sadece yaşamın içinde eşit yer tutmak isteyen biriyim. Tıpkı herkes gibi.

Benim için dönüm noktası olan şey, çok küçük yaşta tanıştığım bir bilgisayardı. O ekranın arkasında keşfettiğim dünya; beni yalnızca dış dünyaya değil, kendi potansiyelime de bağladı.

Bu merak beni bilişim sistemleri alanında eğitim almaya yöneltti, ardından da Türkiye’nin ve dünyanın önemli teknoloji şirketlerine taşıdı.

Ziraat Bankası, BP, SOCAR gibi global firmalarda çalıştım. Hatta bir hata yapılsa milyar dolarlık tesislerin durabileceği rafineri projelerinde görev aldım.

Ve bunu yürürken sendeleyen, konuşurken duraklayan bir bedenle yaptım.

Sıradışı olan buydu. Ama bunu sıra dışı yapan ben değilim — asıl mesele, bu bedende sıradan bir hayat yaşamanın hâlâ toplumsal anlamda “istisna” sayılması.

Bu yazıda toplumun engelliliğe dair algısını, kendi deneyimlerimle, gözlemlerimle ve biraz da isyanımla anlatmak istiyorum. Çünkü sorun ne bedenimizde, ne zihnimizde.

Sorun, bizi tanımayan sistemin, bizim için kararlar vermeye çalışmasında.

Engellilik dendi mi toplumun aklı hemen iki yere kayıyor:

  • Ya sana acıyacaklar…
  • Ya da “helal olsun abi, nasıl da tutunmuş hayata!” diyecekler.

Arası yok.

Sana “normal” davranan çıkarsa hemen kucaklayıp çerçeveletesin geliyor.

Oysa ben sabah uyanınca önce kahvemi içerim, sonra işe başlarım. Duygusal iniş çıkışlarım yok, gün içinde genelde insani sıkıcılık düzeyinde çalışırım.

Ama bir yandan da yavaş konuşan, dengesiz yürüyen biriyim.

Yani dışardan bana bakan, içmediğim halde “kafası güzel” zanneder. Eh, sistem de bu “görsel izlenimi” gerçek sanınca eğlence başlar.

Bir gün konuşmamdan dolayı biri bana “eşcinsel misin?” diye sormuştu. “Hayır, nörolojik olarak sarhoş gibiyim ama gay değilim” dedim.

Konu hemen kapandı ama kafamdaki düşünce hep kaldı:

Toplum, anlamadığı her şeyi kategorize etmeye çalışıyor. Ve bu kategori ya:

  • “Yardım edilmesi gereken zavallı” oluyor,
  • Ya da “marjinal, ötekileştirilmesi gereken” oluyor.

Engelliler, eşcinseller, travestiler… Farklı nedenlerle ama aynı nedenden dışlanıyoruz: Toplum, sadece kendine benzeyeni ‘insan gibi’ kabul ediyor.

Peki biz ne yapacağız?

Var olmaya, anlatmaya, gülmeye ve üretmeye devam edeceğiz.

Ama önce toplumun şunu anlaması gerekiyor: Biz kimsenin kahramanı değiliz, kimseden eksik de değiliz. Bizi zorlayan engel; kaldırımın yüksekliği, mimarinin merdiveni, önyargının dili.

Ve belki de en zoru: “Normal” sayılmanın bile hâlâ bir ayrıcalık olduğu bu sistemin kendisi.

İşte bu yüzden “engelli” değiliz, “engellenenleriz.”

Ve bu engelleri koyanlar biz değiliz.

Ama kaldırmak için birlikte konuşmamız şart.

AWS, Natro ve Diğer Domain Hizmet Sağlayıcıları Arasında Karşılaştırmalı İnceleme

Bir domain hizmeti seçerken hız, güvenilirlik, otomasyon, destek ve maliyet gibi birçok kriter göz önünde bulundurulmalıdır. Bu yazıda Amazon Web Services (AWS) tarafından sunulan Route 53 servisini; Natro gibi popüler firmalarla karşılaştırarak neden tercih edilmesi gerektiğini açıklıyoruz.

1. Altyapı ve Güvenilirlik

  • AWS Route 53: Amazon’un dünya çapındaki altyapısını kullanır. DNS sunucuları birçok bölgede yedekli olarak çalışır. Bu sayede DNS kesintisi yaşanmaz.
  • Natro / Diğerleri: Kendi altyapılarına bağlıdır. Türkiye içi erişimde genellikle iyidir ancak global erişimde Route 53 kadar hızlı ve yedekli değillerdir.

✅ Avantaj: Route 53 🟡 Natro: Türkiye içi için yeterli ama global projelerde sınırlı

2. DNS Hızı ve Performansı

  • Route 53: Milyonlarca sorguyu milisaniyeler içinde işleyebilen yüksek performanslı DNS çözümleyicilere sahiptir.
  • Natro: Türkiye’deki kullanıcılar için yeterli hız sunar ama Route 53 gibi global yük dağıtımı veya CDN ile entegre çalışmaz.

✅ Avantaj: Route 53 (özellikle global erişim isteyen projelerde)

3. Sağlık Kontrolü (Health Check) ve Trafik Yönlendirme

  • Route 53: Otomatik sağlık kontrolü yaparak sunucu cevap vermezse trafiği başka bir sunucuya yönlendirir. Ayrıca trafik; konuma, gecikmeye veya yük durumuna göre yönlendirilebilir.
  • Natro / Diğerleri: Genellikle sabit DNS yönlendirme sunar. Gelişmiş trafik yönlendirme veya health check özelliği mevcut değildir.

✅ Avantaj: Route 53 ❌ Natro ve benzerlerinde bu özellikler yok

4. Otomasyon ve Kodla Yönetim (Infrastructure as Code)

  • Route 53: Terraform, CloudFormation, AWS CLI gibi araçlarla DNS kayıtlarını ve domainleri kodla yönetmek mümkündür.
  • Natro / Diğerleri: Genellikle manuel web arayüzü üzerinden işlem yapılır. Otomasyon desteği yok veya çok kısıtlıdır.

✅ Avantaj: Route 53 ❌ Natro: Otomasyon desteği yok

5. Güvenlik ve Yetkilendirme

  • Route 53: IAM ile kullanıcı ve erişim kontrolü yapılabilir. Ayrıca DDoS koruması için AWS Shield ve trafik logları için CloudTrail entegre edilebilir.
  • Natro / Diğerleri: Temel kullanıcı şifreleme dışında gelişmiş güvenlik kontrolü ve loglama özellikleri bulunmaz.

✅ Avantaj: Route 53 🔒 Kurumsal projeler için özellikle kritik

6. Kullanım Kolaylığı ve Teknik Destek

  • Natro: Türkçe arayüz ve Türkçe destek sunar. Türkiye’deki bireysel kullanıcılar için avantajlıdır.
  • Route 53: İngilizce arayüz ve dokümantasyon ağırlıklıdır. AWS destek paketleri ücretlidir. Ancak çok detaylı teknik dokümantasyon ve topluluk desteği vardır.

🟡 Avantaj: Natro (başlangıç seviyesinde kullanıcılar için) ✅ Avantaj: Route 53 (kurumsal destek ve esneklik açısından)

7. Fiyatlandırma

  • Natro: Domain kayıt ve yenileme ücretleri genellikle daha ucuzdur. DNS hizmeti domain fiyatına dahildir.
  • Route 53: Domain kaydı biraz daha pahalı olabilir. Ayrıca DNS kayıtları da sorgu sayısına göre ücretlendirilir. Fiyat politikası ölçeklenebilir sistemler için uygundur ama küçük projeler için maliyetli olabilir.

💰 Küçük projeler: Natro avantajlı 📈 Büyük ve yoğun trafikli projeler: Route 53 daha verimli uzun vadede

CENTOS STREAM 8 Kurulumu

Centos 8 kurulumuna başlamadan önce Centos Stream 8 iso dosyasını bu linkten indirebilirsiniz

CD veya USB den boot edecek isek BIOS ortamında Boot için gerekli ayarlamaları yapıyoruz ve bilgisayarımızı açıyoruz.

CentOS 8 için install ekranı geliyor ve kuruluma başlıyoruz.
Krulum için gerekli ayarlamalar yapılıyor

CENTOS 8 İŞLETİM SİSTEMİ DİLİNİN AYARLANMASI

İlk olarak işletim sistemimizi hangi dilde kurulacağı ile ilgili ekran karşımıza çıkıyor. Ben Türkçe dilini seçiyorum. Bu seçim tamamı ile size kalmış durumda istediğiniz dilde kurulum yapabilirsiniz. İşletim sistemi dilimizi seçtikten sonra Devam et butonuna tıklıyoruz

CENTOS 8 KURULUM AYARLARI

Bu ekranda kurulum ayarlarımızı göreceğiz. ve ekranda belirtildiği üzere ünlem işareti ile vurgulanan öğelerin tanımlamalarını sorunsuz şekilde gerçekleştirdikten sonra Kuruluma Başla butonu aktif olacaktır. Şimdi sırası ile 4 bölümden oluşan kurulum adımlarımızı yapmak için ilgili ekranlarımızı tanıyalım.

YERELLEŞTİRME

Kurulum aşamalarımıza ilk olarak yerelleştirme adı verilen Klavye ve Saat yarlarımızı tanımlayarak başlıyoruz.
Yerelleştirme ayarlarında ilk olarak Klavye butonuna tıklıyoruz

KLAVYE DÜZENİ

Klavye düzeni ekranında işletim sistemimizde kullanacağımız klavye dilini seçmemiz gerekmektedir. İşletim dilini türkçe seçtiğimiz için varsayılan olarak Türkçe Q klavye seti otomatik seçili gelmektedir. Tercihine göre + butonuna tıklayarak Türkçe F veya diğer dillere özgü klavye setini ekleyebilirsiniz . iilgili seçiminizi yaptıktan sonra Düzen Yapılandırması alanında test edebilirsiniz. seçimimizi ve testimizi tamamladı isek Biti butonuna tıklayarak devam ediyoruz.

DİL DESTEĞİ

Dil Desteği ekranında ise işletim sistemimize ek kurulması istediğimiz dil paketlerini seçmemiz isteniyor. İlk başta kurulum dilimizi türkçe olarak belirttiğimiz için Türkçe Dil Paketi otomatik seçili olarak gelecektir. Tercihinize göre 2.bir dil paketi örneğin: English (İngilizce) ekleyebilirsiniz. dil seçimi işleminizi tamamladıktan sonra Bitti butonuna tıklıyoruz.

SAAT VE TARİH

Saat ve Tarih ekranında faremizi dünya haritası üzerinden Türkiye’ye dokunuyor veya Bölge alanını Avrupa ve Şehir alanını Türkiye olarak seçiyoruz. Seçimimiz sonrası kurulum yaptığımız tarih ve zamana bağlı olarak o anki güncel tarih ve zaman ayarlamasını seçiyoruz. Bitti butonuna tıklayarak ayarlarımızı kaydediyoruz

Yerelleştirme ayarlarınızı benimle birlikte aynı şekilde gerçekleştirdi iseniz sağ taraftaki şekilde görmeniz gerekmektedir. Özetle Klavye olarak Türkçe, Dil Desteği olarak Türkçe ve İngilizce olarak 2 dilide kullanacağımı , Saat ve Tarih olarak İstanbul zaman dilimi seçtiğimizi görmekteyiz

SİSTEM

Sistem alanında ise Kurulum Hedefi ve Ağ ve Ana Makina Adı bölümlerini ayarlayacağız

KURULUM HEDEFİ

Kurulum Hedefi ekranında CentOS 8’in kurulacağı sabit disk (zorunlu) seçilir ve sonrasında tercihinize göre disk bölümleme ve şifreleme seçenekleri gerçekleştirebilirsiniz.
Varsayılan olarak ve mevcutta bulunan diskimizi seçiyor ve Bitti Butonuna tıklıyoruz.

KDUMP

KDUMP işletim sistemi çekirdek dump dosyalarının saklanması ve saklanacak olan dosya boyutu belirlenir. Beklenmedik bir durumda çekirdek dökümü sorunun tespitinde yardımcı olacak kayıtların oluşmasına yardımcı olacaktır. Bu ekranda KDUMP Enabled durumda ve Memory Rezervation yani KDUMP bellek boyutunu Automatic seçeneğini seçiyor ve Bitti butonuna tuklıyoruz

DuckDuckGo Nedir ?

2008 yılında kurulmuş olan arama motoru DuckDuckGo Google,Yandex gibi bir arama motorudur. Daha çok linuxseverler tarafından bilinse de , WhatsApp ile farkındalığımızın bir üst seviyeye çıktığı 3. taraflar ile paylaşılan bilgilerimizin mahremiyeti tartışmaları ile artık bilgilerimizin tutulmadığı Google ‘ın tam zıttı olarak nitelendirebileceğimiz alternatif bir arama motoru arayışında DuckDuckGo bizlere ilk çıktığı senelerdeki o muhteşem sloganı ile cevap veriyor

GOOGLE Sizi Takip Eder , DuckDuckGo Takip Etmez.

Özellikle Google’ın dahi örümcek sarmalının aradığınız ve hatta katıldığınız bir sohbet esnasında geçen bir kelimeyi önüme reklam olarak sunması gibi minor ve major bir çok örnekle bu veri izleme işinin artık çok başka noktalara geldiğini eminim hepimiz biliyoruzdur

Nasıl Yani ! Seni İzlemeyen Arama Motoru

DuckDuckGo

Kullanıcıları yani bizleri takip etmeyeceğine dair söz veren arama motoru DuckDuckGo 1 byte bile verinizi kayıt altına almayacaktır. Hatta arama geçmişinizi tutmadığı için Size ait diye düşünülen hiç bir kayıta erişilmesi mümkün değildir. Buda bizleri arama alışkanlıklarımızın kayıtlarını izleyerek atak geliştiren siber saldırganlara karşı daha savunmanızı güçlendirecektir.

Temel Özellikleri ile DuckDuck Go ?

  1. DuckDuckGo Kullanıcıları Takip Etmez
  2. Google İzleyicilerini Engeller
  3. Üzerinde Oynanmamış Gerçek Arama Sonuçları Sunar
  4. Arama Sonuçları Reklamlarla Dolu Değil
  5. Kullanıcıların Korkmadan Arama Yapmasını Sağlar
  6. DuckDuckGo, Kişisel Bilgilerinizin Gizliliğini Önemser

DuckDuckGo Nasıl Kullanılır?

Başlamak için sadece DuckDuckGo.com adresine gitmeniz yeterlidir. Artık  bilgilerinizin paylaşılmadığını veya izlenmediğininden emin olarak aramalarınızı gerçekleştirebilirsiniz. Web tarayıcınızın varsayılan arama motoru olarak DuckDuckGo ayarlamayı unutmayınız !

Windows Server 2019 Active Directory Kurulumu

İlk makalemde Windows yeni başlayanlar için Server 2019 Standard Evaluation Desktop Experience kurulumu yapmıştık

Bu makalemde ise Server 2019 üzerine adım adım Active Directory Domain Services kurulumu yapacağız. kurulumuna yeni başlayanlar için adım adım talimatlar doğrultusundan, yeni bir AD hizmeti kurulum yapacağız. bu makaleyi hazırlarken server 2012 üzerinde dcpromo ile ad kurulumu yaptıgım yıllar gelirken saçımın ağarmaya başladığını hissederim. Bir önceki makalemde bahsettiğim üzere artık rol ve servis bazlı sunucular kuruyor ve yapılandırıyoruz .

İlk olarak AD hizmeti rolünü vereceğimiz Sunucumuzun Adını değiştiriyor ve statik IP adresi tanımlıyoruz (Active Directory ve DNS, statik bir IP adresi kullanılmasını gerekmektedir) ilk önce sunucumuzu adını değiştirmekle başlıyoruz

Start / Run kısmına sysdm.cpl yazarak OK diyoruz
Karşımıza sunucumuzun genel bilgilerini göreceğimiz System ekranı açılıyor. Yukarıdaki görüntüde kırmızı dikdörtgen ile vurgulanan Change settings linkine tıklayınız.
System Properties ekranı karşımıza geldi. Change butonuna tıklıyoruz.
Computer Name/Domain Changes ekranı açılıyor. Bu ekran adındanda belli oldugu üzere bize bilgisayar adını değiştirmemize ve domaine dahil etmek veya değiştirme imkanı sunuyor. Biz bilgisayarımızı AD yani domain servisleri kuracağımız için sadece adını değiştireceğiz
Bilgisayarınıza yada sunucunuza isim verirken belli kısaltmalar ile standarlaştırabilir ve bu sayede anlaşılabilirliği sağlayabilirsiniz Ör: AYKAN SERVER DOMAIN CONTROLLER için AYSRVDC adı hatta en doğrusu AYSRVDC01 adı gibi bir isimlendirme tercih etmenizi öneririm
Computer Name alanına yeni vereceğimiz isimi yazıyor ve OK butonuna tıklıyoruz
you must restart your computer to apply these changes uyarı mesajı ise bize hey adamım yaptığın bu değişikliği uygulamam için beni yeniden başlatmalısın diyor. OK butonuna tıklıyoruz ve kaydedilmesi ve kapatılması gereken uygulamalarımızı kapatıyoruz
System Properties ekranına geri dönüyoruz. Ve kırmızı dikdörtgene dikkat ederseniz changes will take effect after you restart yani değişikliklerin bilgisayarınızı yeniden başlattıktan sonra etkin olacağı uyarısı veriliyor. Bu arada mavi diktörtgen ile belirttiğim Computer description alanını boş bırakmamanızı tavsiye ederim . Bu bize network taraması yapan uygulamalarda BİLGİSAYAR ADI (AÇIKLAMA) ÖR: AYSRVDC (AYKAN SERVER DOMAIN CONTROLLER) gibi görüntülememizi sağlayacak ve anlaşılabilirliği daha da iyi sağlayacaktır.
Ve gördüğünüz üzere değişiklik geri alınamaz oldugu için cancel buutonu pasif durumdadır. Close veya Apply butonlarından herhangi birine basarak işlemimizi tamamlıyoruz
İşlemlerimizi tamamladıgımızda karşımıza you must restart your computer to apply these changes uyarı ekranı yani eyyy ademoğlu bak tekrar söylüyorum tamamladıgın işlemlerin aktif olması için beni restart yani yediden başlatmalısın diyor ve soruyor

Restart Now: Şimdi Yeniden Başlat

Restart Later : Daha Sonra yeniden Başlat

Bugünün işini yarına bırakma diyerek Restart Now Butonuna tıklayarak yeniden başlatıyoruz

Bu aşamaya kadar geldiğimze göre bilgisayar yani sunucumuzun adını başarı ile değiştirmiş bulunmaktayız. Yeniden Başlatma işlemi sonrası bilgisayarımıza giriş yapıyoruz. Ve Active Directory ve DNS in olmazsa olmazı olan IP Adresimizi statik hale getirmek için devam ediyoruz

Start / Run kısmına ncpa.cpl yazarak OK diyoruz
Network Connections ekranı karşımıza geliyor. Kullanacağımız network adaptörü üzerinde sağ tıklayarak Proporties seçeneğine tıklıyoruz
Network Properties ekranında ilk olarak mavi ile vurgulanmış olan IPV6 protokolünü kapatıyoruz. IPV6 Protokolü microsoft sistemlerde neden kapatılması gerektiğini başka bir makalemde anlatacağım. IPV6 seçimini deaktif ettikten sonra Kırmızı ile vurgulanan IPV4 internet protokolünü seçiyor ve yine kırmızı ile vurgulanan Properties butonuna tıklıyoruz.
Internet Protocol Version 4 (TCP/IPv4)  Properties ekranında ilk olarak use the following ip address alanında
IP address : dhcp havuzunda kullanılmayan bir IP
Subnet mask : Otomatik c sınıfı subnet
Default gateway : Modemimizin IPsini veriyoruz

Use the following DNS server address alanında ise
Preferred DNS Server : sunucumuz aynı zamanda dns server görevini göreceği için kendi IP adresini veriyoruz
OK butonuna tıklayarak ayarlarımızı kayıt ediyoruz.

Statik IP ayarlarımızı tamamladıktan sonra OK butonuna basarak Network properties ekranını kapatıyoruz.
Sunucu adını değiştirdik ve IP adresimizi statik hale getirdik
artık Active Directory servislerini kurmaya başlayabiliriz
Active Directory Servislerini kurmak için START çubuğundan Server Manager ‘e tıklıyoruz.
Add roles and features butonuna tıklıyoruz.
Add Roles and Features Wizard ekranında bize sunucumuza rol ve özellik atamadan önce yapmamız gerekenlere dair bilgi veriyor ve aşağıdaki maddeleri tamamladı isek NEXT butonuna tıklayarak devam etmemizi belirtiyor
The Administrator account has a strong password : Administrator (Yönetici) hesabının güçlü bir parolası var.
Network settings, such as static IP addresses, are configured : Ağ ayarlarından Statik Bir IP adresi atandı
The most current security updates from Windows Update are installed : Windows Update’ten gelen en güncel güvenlik güncellemeleri yüklendi

Yükleme tipi olarak Role-Based or Feature-Based Installation seçerek Active Directory Domain Servisi kurulum adımlarını başlatmak üzere Next butouna tıklıyoruz.
Remote Desktop Services Installation seçeneği Remote Desktop servisi ile uzak sunuculara rol/özellik kurma işlemi için seçilir
Select destination server ekranında önceden tanımlı sunucu havuzunda yer alan bir sunucuya kurulum yapabileceğiniz gibi sanal diske rol/özellik kurulumu yapılabilmektedir. Select a server from the server pool sunucu havuzundan kurulumun gerçekleştirileceği sunucuyu seçiyoruz. Su an tek sunucumuz oldugu için default olarak kendisi seçili gelmektedir. Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Select server roles ekranında kurulacak olan rolü seçme işlemini gerçekleştiriyoruz. Active Directory Domain Services seçenrek domain kurma işlemine devam ediyoruz..
Kurulumu gerçekleştirdiğimiz rolü yani Active Directory Domain Services seçtiğimizde karşımıza yüklenecek rolün gösteren ekran gelecektir. Bu ekranda Add Features butonuna tıklayarak bu rolü kurmak istediğimizi onaylıyoruz
Eklemek istediğimiz rolü onayladığımız için yanındaki seçim kutusu işaretli hale gelmiştir. Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Eski sürümlerde roller ve özellikler ayrı arayüzler ile kuruluyrdu. Server 2019 roller ve özellikler aynı kurulum ekranında toplanmıştır. Bir önceki arayüzde kurulması zorunlu olan özelliklerin onaylanmasının ardından Kuracağımız rolleri seçmiş olduğumuz için Select features ekranınnda bu rollerin çalışması için gerekli özellikler işaretli olarak ekrana geliyor. Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Active Directory Domain Servisi hakkında genel bir bilgilendirme yanı sıra Domain yapımızı Ofice 365 Azure Cloud Platformu ile entegre etmemiz için gerekli ekrana yönlendiriyor. Biz herhangi bir entegrasyon yapmayacağımız için Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Confirm installation selection ekranında seçimlerimize göre kurulumunun yapılması istenen roller ve özelliklerin özet ekranı gösteriliyor. Install butonuna tıklayarak seçtiğimiz rol ve özelliklerin kurulum işlemini başlatıyoruz.
yükleme işlemi devam ediyor
1 numaralı kırmızı alanda görüldüğü üzere Active Directory Domain Servisi kurulum işlemimiz sorunsuz şekilde tamamlanmıştır 2 numaralı alanda yer alan Promote this server to  a domain controller tıklanarak temel ayarları yapacağımız ekrana geçebiliriz. eğer bu ekranı Close butonuna tıklayarak kapattı iseniz bir sonraki ekranda gösterilen adımdan ilgili ekrana geçebilirsiniz
Promote this server to a domain controller ekranına aynı zamanda kırmızı dikdörtgen içerisine alınan alandan ulaşabilir ve yükleme işlemini gerçekleştirdiğimiz domain yapımızın temel ayarlarına başlayabiliriz.
Deployement Configuration ekranında
Add a domain controller to an existing domain: varolan domain controller makinesinden bir tane daha eklemek istenilen durumlarda seçilir
Add a new domain to an existing forest : Var olan forest ortamına yeni bir domain kurulumU istenilen durumlarda seçilir
Add a new forest: yeni bir forest yeni bir domain controller kurulumu istenilen durumlarda seçilir.
Root domain name : kurulacak olan domainin adı
Biz sıfırdan bir kurulum yapacağımız için yeni bir forest ve yeni bir domain kurulumu yapacağız. Yani Add a new forest seçeneğini seçiyor ve Root domain name alanına planladıgımız domain adını yazıyor ve Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Forest ve Domain Functional Level, Server 2019 üzerinde bir değişiklik yapılmadığı için Server 2016 olarak kalmıştır.
Bu değerler domain controllerlar arasında ğlıklı iletişim ve uyumu sağlamaktadır.
Domain controller için gerekli DNS ve Global Catalog seçimini bu ekrandan yapıyoruz.

Type the Directory Services Restore Mode (DSRM) password : Directory Services Restore Mode için kullanacağımız önemli bir şifredir

Next butonu pasif durumda ise restore mode şifreniz birbirinden farklıdır. Şifrenizi tekrar yazarak Next butonuna tıklayarak devam ediniz.
DNS Options ekranında DNS kurulu olmamasından kaynaklı bir uyarı ekranın çıkmaktadır. Bu uyarı bir problem teşkil etmektedir. Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Additional Options ekranında NetBIOS domain adı otomatik olarak belirlenir. Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Paths ekranında domain controller makinesine ait database, log ve SYSVOL dosyalarının tutulacağı dizin belirtiliyor

Varsayılan olarak belirlenmiş bu dizinleri istediğiniz takdirde değiştirilebilirsiniz.
Bu dosyalar domain controller yedekleme işlemlerinde çok önemlidir.
Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Review Options ekranında konfigürasyon ayarlarının bir özeti görüntülenmektedir.
View script seçeneği ile yapılan ayarları txt olarak export edebilir daha sonradan import ederek katılımsız kurulumdahızlı bir kurulum sağlanabilir. Next butonuna basarak devam ediyoruz.
all prerequisites checks passed successfully click install to begin installation : Tüm önkoşul kontrolleri başarıyla geçildi, yüklemeye başlayabilirsiniz mesajını gördükten sonra Install butonuna tıklayarak kurulumu başlatıyoruz.
Kurulum süresi sunucumuzun özelliklerine değişmektedir. Max: 10 dk yı geçmeyecektir
Kurulum işleömimiz tamamlandıgında ayarların aktifleştirilmesi için oturum kapatılıyor ve sunucu yeniden başlatılıyor
yeniden başlayan sunucumuz açıldıgında dikkat edeceğiniz üzere domain adı \ yetkili hesap olarak giriş yapmamızı istemektedir . sisteme giriş yapıyoruz
Windows Administrative Tools  altından bileşenlerimizi görüntüleyebiliyoruz.
Zaman ile bileşenlere dair makalelere de yer vereceğim

Sağlıklı günler dilerim
Aykan İNAL

Windows Server 2019 Kurulumu

Merhaba
Bu ilk makalemde sizlere Windows Server Ailesinin yeni üyelerinden olan Server 2019 kurulumunu gerçekleştiriyor olacağım.

Windows Vista, 7, Server 2008, Server 12 işletim sistemlerini kurmuş iseniz Server 2019 kurulumunu anlatan bu makaleyi  okumanıza   gerek yoktur diye düşünüyorum  Yeni nesil sunucu işletim sistemleri kurulumlarında kullanıcı etkileşiminin oldukça minimize edildiğini görmekteyiz. Buda demek oluyor ki işletim sistemi kurulumu sırasında kurulumu gerçekleştiren  kişiden  az bilgi isteyerek; kurulum tamamlanmasının ardından rol  bazlı olarak  özelleştirebileceğimiz güvenli ve performansı  yüksek  bir kurulum sunmaktadır. 

Windows Server 2019, Windows 10 ve sonrası işletim sistemleri kurulum adımları hemen hemen aynıdır. Önceki sürümlerde kurulum sırasında istenilen bilgiler kurulum sonrasındaki Server Manager’a eklenmiştir.

evet artık kuruluma başlayabiliriz..

İlk olarak aşağıda yer alan kurulum işlemini başlatma seçeneklerine göre hazırlıklarımızı yapıyor ve kurulum planımızı yapıyoruz

DVD ile Kurulum : Server 2019 kurulumunu içeren DVD-ROM’u optik sürücüsüne yerleştiriniz ve sunucunuzu yeniden başlatınız. Sunucunuzun BIOS’da DVD-ROM dan önyükleme yapacak şekilde ayarları düzenlediğinizden emin olunuz.

USB/Harici Disk ile Kurulum : Özel olarak hazırlamış olduğunu USB bellek veya harici diskinizi sunucunuzun ilgili portuna takınız ve sunucunuzu yeniden başlatınız. Sunucunuzun BIOS yada EFI’de USB’ den önyükleme yapacak şekilde ayarları düzenlediğinizden emin olunuz.

Network ile Kurulum : Deployment sunucusuna bağlayınız ve sunucunuzu yeniden başlatınız. Sunucumuzun BIOS ayarlarında PXE-Boot aktif etmeyi ve Boot seçeneklerinde networkü ilk sıraya getirecek şekilde önyükleme ayarlarını düzenlediğinizden emin olunuz.

Varsayılan olarak DVD den boot edilerek başlayacaktır. DVD’den boot almaması durumunda POST ekranı yada BIOS/UEFI ayarları ile boot seçeneği kontrol edilmelidir

Server 2019 kurulumumuza başlıyoruz
Kurulum işlemine her zaman ki gibi kurulum dili, bölge, saat dilimi ve klavye dil ayarlarını yaparak başlıyor ve Next diyerek devam ediyoruz.
Language to Install: Kurulum dili seçimi bu kısımdan yapılmaktadır.
Time and current format: Bölgenize özgü zaman formatının seçimi bu alandan yapılmaktadır.
Keyboard or input method : Klavye dili veya diğer giriş yöntemlerini seçiniz.
“Install now” butonuna tıklıyor ve kuruluma devam ediyoruz.
“Repiar your computer” seçeneği ise kurulu olan Server 2019 işletim sisteminde meydana gelmiş bir sorunda işletim sisteminin onarımı/kurtarma gibi seçeneklerinin bulunduğu moda geçebilirsiniz. Bu seçeneği işletim sisteminin kritik dosyalarının zarar görmesi/bozulması durumunda bu ara yüze erişerek sorun giderilmesinde kullanabilirsiniz.
“Select The Operating System You Want To Install” ekranında kurmak istediğiniz işletim sistemi sürümü ve kullanıcı grafik arayüzü türü (Desktop ExperienceBu ekranda ise kuracağımız Server 2019 versiyonunu seçeceğiz. Grafiksel arayüzlü kurulum gerçekleştireceğiz. Karşımıza Standart ve Datacenter olmak üzere 2 versiyon gelmektedir. Fiziksel ve az sayıda sanal ortam oluşturacağımızı düşünerek Server 2019 Standartd seçeneğini ve eski alışkanlıklarım ve kolaylıkları sebebi ile Dektop Experience Yani GUI (Grafik arayüzlü) seçeneğini seçiyoruz ve Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz
“I accept the lisans terms” kutucuğunu işaretleyerek Lisans sözleşmesini okuduğumuzu onaylıyor ve Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
“Custom: Install Windows only (advanced)” seçimi ile yeni bir kurulum yapacağımızı belirtiyor ve kuruluma devam ediyoruz.
“Where do you want to Install Windows ?” Server 2019 kuerulumu yapacağımız disk seçimi yapılır. Bu ekranda disklerin seçimi, yapılandırma ve biçimlendirme işlemleride yapabiliriz. Kurulum yapacağımız diski seçtikten sonra Next butonuna tıklayarak devam ediyoruz
“Installation Windows” kurulum aşamasındaki son adımdır. Server 2019 kurulumu için ilgili dosyaları kopyalanır. Kurulum çeşidine ve sunucusunun hızına göre işlem zaman alacaktır. Kurulum işlemi sırasında sunucu birkaç kez yeniden başlayacaktır.
Kurulum işlemimi tamamlandıktan sonra karşınıza çıkacak olan Customize Settings sayfasında oturum açmadan önce Server 2019 yerel yönetici (local administrator) hesabının parolası belirlememizi isteyecektir. Ve tabiki bilgininen önemli güç olduğu ve korunması gerektiğini hatırlayarak komplex bir şifre belirleyoruz Ör: Bu1K0mpL3X*T1R
Engelli arkadaşlar için erişilebilirlik seçeneklerinin kullanılması amaçlanıyorsa ekranın sol alt köşesinde yer alan ikonu ile yer alan özellikleri görüntüleyebilirsiniz.
Kurulum işlemimiz tamamlanmış administrator şifremiz tanımlanmıştır artık çmak için CTRL+ALT+DELETE tuş kombinasyonlarını kullanarak “Administrator” kullanıcı ile oturum açabilirsiniz.
Administrator kullanıcısı ile başarılı oturum açtığınızda sizi “Server Manager” karşılayacaktır.