ITAM : Denetim Günü: BT Ekibinin Kabusu

BT ekibinin hayatında bazı günler vardır ki takvimde kırmızıyla işaretlenir. Doğum günü, terfi günü falan değil… Denetim günü!

Evet, işte o gün geldiğinde bütün ofisin havası değişir. Normalde kahvesini yudumlayarak işine bakan BT ekibi, bir anda CSI ekibine dönüşür. Ama bizde kanıt torbası yok, bolca Excel dosyası ve kayıp laptop hikayesi var.

Sabah: “Aykan, envanter listesi hazır mı?”

Denetim günü sabahı her zaman aynı sahne yaşanır:

  • “Aykan, envanter listesi hazır mı?”
  • “Hazır da… hangi versiyonunu istiyorsunuz?”

Çünkü gerçek şudur: Excel dosyasının 5 farklı versiyonu vardır. Biri masaüstünde, biri paylaşım klasöründe, biri de kim bilir hangi e-posta ekinde…

Öğle: “Bu cihaz kimin?”

Denetim ilerledikçe sahada dolaşılır. Masalarda laptoplar, depoda monitörler, odalarda yazıcılar… Ve o meşhur soru sürekli sorulur:

  • “Bu cihaz kimin?”
  • “Bilmem, benden önce buradaydı.”
  • “O zaman kayıtlarda niye yok?”

Aykan burada CSI moduna girer, cihazın seri numarasını inceler, geçmişe dair iz sürer. Ama bazen sonuç hep aynıdır: “Bilinmeyen kullanıcı”

ITAM : IT Asset management Aıdit

Akşamüstü: Kaybolanlar Listesi

Denetim ilerledikçe tablo netleşir: 100 cihaz gözüküyor ama ortada 97 var. Üç tanesi yok!

  • “Aykan, eksik üç cihaz nerede?”
  • “Excel’in başka bir versiyonunda olabilir.”

Böylece kayıp cihazlar, ofisin “kara delik” vakası olarak dosyaya geçer.

Denetim Sonrası

Denetim günü bittiğinde herkes yorgundur. BT ekibi bir kahve içer, birbirine bakar ve aynı cümleyi kurar:

“Bir dahaki sefere daha düzenli olalım.”

Ama gerçek şudur: Bir dahaki sefere yine aynı kaos yaşanır. Çünkü BT varlıklarının gizemi hiç bitmez.

Sonuç

Denetim günü, BT ekibi için gerçekten bir kabustur. Ama aynı zamanda ofisin en eğlenceli hikayelerinin de kaynağıdır.

Ve bu hikayelerde Aykan’ın rolü bellidir:
Kaybolan cihazların izini süren, Excel versiyon savaşlarının ortasında kalan, ama sonunda her zaman bir çözüm bulan kişi.

Denetim biter. Birkaç cihaz bulunamaz, bazı kulaklıklar “esrarengiz şekilde kayıp” çıkar. Ama aslında herkes bilir ki asıl mesele cihaz değil, insan faktörüdür.

Ve Aykan günün sonunda şöyle der:
“Denetim dediğin şey, cihazların değil insanların yaratıcılığını ölçen bir sınavdır. Bizim iş, kayıp laptop değil; kayıp mantık bulmaktır.”

ITAM : BT Varlıklarında Kaybolan Eşyalar ve Gizemli Maceraları

BT varlık yönetiminde en heyecanlı kısım nedir biliyor musunuz?

Ne yeni bir sunucu almak, ne lisans takibi yapmak… En eğlenceli (ve bir o kadar da sinir bozucu) kısım kaybolan eşyaların gizemini çözmeye çalışmak. Evet, yanlış duymadınız. Kaybolan laptop, sahipsiz monitör, çift kişiye zimmetlenmiş yazılım lisansı… Adeta kendi CSI dizimizi çekiyoruz. Ama bizim dizide parmak izi yok, bol bol Excel var.

Kayıp Laptop Vakası

Bir gün envanter tablosuna bakarsınız: 50 laptop gözüküyor ama IT odasında 47 tane var. Klasik replik şudur:
    • “Arkadaşlar, üç laptop nerede?”
    • “Abi, belki depodadır.”
    • “Depoda değil, saydım.”
    • “O zaman birilerinin evindedir.”
Sonra işin içine mistik bir hava da katılır: “Ya da… kaybolmuş olabilir.” Aslında gerçek şudur: O cihaz bir projede kullanılıyordur ama kimse sisteme işlememiştir. Ama bu küçük ayrıntı kayıp laptopu ofisin “kara kutusu” yapar.

Sahipsiz Monitörler

Depoya girdiğinizde her zaman köşede duran birkaç monitör vardır. Kime ait olduğu bilinmez, nereden geldiği hatırlanmaz. Etiket yok, kayıt yok… Sadece oradadır. IT ekibinin açıklaması genelde şöyledir: “Abi bu monitörün hikayesini kimse bilmiyor. 2015’ten beri burada. Belki de bizden önceki IT ekibinden kalmadır.” Böylece sahipsiz monitör, ofisin “hayalet varlığı” olur.

Lisansların Gizemli Yolculuğu

Fiziksel cihaz kaybolur da lisans kaybolmaz mı? Excel dosyasında bir satır vardır: “Adobe Lisansı – 1 adet” Peki kime verilmiş? Belli değil. Bir gün kontrol edersin, bakarsın ki aynı lisans 3 kişiye zimmetlenmiş. İşte o an anlarsın: Lisanslar fizik kurallarına meydan okuyor, paralel evrenlerde çoğalmışlar.

Küçük Eşyaların Dramı

Mouse, klavye, kulaklık… İşte en çok kaybolanlar bunlardır. Çünkü kimse onları varlık olarak ciddiye almaz. Ama yıl sonu envanter denetiminde tabloya bakılır: “50 kulaklık vardı, şu an 38 var. 12’si nerede?” Cevap:
    • “Kırıldı, çöpe atıldı.”
    • “Yanlışlıkla eve götürdüm.”
    • “Abi kulaklık mı zimmetleniyordu ya?”

Kaybolan Eşyaların Mucizevi Dönüşü

Bazı kayıp varlıklar ise yıllar sonra yeniden ortaya çıkar. Mesela bir taşınma sırasında dolabın arkasında bir laptop bulunur. Veya depoda kutunun içinde unutulmuş bir yazıcı çıkar. O an ofiste sevinç çığlıkları yükselir: “Buldum! Kayıp laptop buradaymış!” Sanki define bulmuş gibi mutlu olunur. Halbuki o cihaz zaten senin malın. Ama işte, BT dünyasında bulmak da bir başarıdır.

Sonuç

BT varlık yönetiminde kayıp eşyalar aslında birer ofis efsanesidir. Her kayıp cihazın bir hikayesi vardır, her sahipsiz monitör bir dedikodu konusu olur.
ITIL bu durumu kitaplarda çok ciddiye alır: “Kayıtlar güncellenmeli, denetimler yapılmalı.”
Ama biz gerçekte şöyle yaşarız: “Abi üç laptop kayıp, Excel’in başka versiyonuna bak belki ordadır.”

ITAM : BT Varlık Yaşam Döngüsü: “Excel mi, Hurdacı mı?”

Bilgisayar, telefon, yazılım, sunucu… Bunların hepsi bizim BT varlıklarımız. Yani işin özü: şirketin teknolojik çeyizi. Ve bunların da bir ömrü var. Ama biz genelde “bozulana kadar kullan, sonra köşeye at” şeklinde takılıyoruz. Halbuki işin biraz daha düzenli bir yolu var. İşte buna da süslü adıyla “BT varlık yaşam döngüsü” deniyor.

Bu döngü nasıl işliyor?

Aslında çok basit:

  1. Planla: Önce parayı nereye harcayacağına karar ver. Satın mı alınacak, kiralanacak mı, yoksa abonelikle her ay cüzdan mı boşalacak?
  2. Edin: İhtiyaç olan cihaz veya yazılımı al. Tabii kayıt da tut, yoksa sonra kim aldı bu laptop diye aranırsın.
  3. Ata: Cihazı birine zimmetle. Yani “Bu senin, sorumluluk sende” de.
  4. Kullan: Cihaz işini görsün. Lisanslar, sertifikalar, tarihleri falan takip et.
  5. Denetle: Kağıtta 100 bilgisayar görünüyor ama depoda 95 var. Beş tanesi nerede? İşte bu soruların sorulduğu yer.
  6. Devre dışı bırak: Artık iş görmeyen cihazı kenara al. Bizdeki klasik replik: “Dursun ya, belki lazım olur.”
  7. Elden çıkar: İşe yaramayan cihazı çöpe, hurdacıya ya da geri dönüşüme gönder. Ruhuna El-Fatiha…

Döngü sabit değil

Bu iş tek yönlü bir yol değil. Bazen aynı cihaz üç farklı kişiye verilir, bazen kenara atılan laptop yeniden hortlar, bazen de küçük şeyler için denetim yapılmaz. Yani kısaca: “Her cihazın hikâyesi farklıdır.”

Tüm varlıklar aynı yaşamıyor

Bir sunucu ile bir kulaklık aynı şekilde yönetilmez. ITIL da der ki: “Her varlığa kendi modelini uygula.” Yani yazılım başka, donanım başka, bulut bambaşka…

Peki bu bilgiler nerede tutulacak?

İşte asıl soru bu!

  • Excel mi? Herkesin aklına ilk gelen. Ama sonra hep aynı sahne: “Abi bu dosyanın son versiyonu hangisi?”
  • Araç mı? Daha profesyonel çözümler var. Uzun vadede sinirlerini korumak istiyorsan onları tercih et.

Sonuç

Aslında BT varlık yaşam döngüsü şu kadar basit: Al – Ata – Kullan – Kaybolsun – Excel’den bul – Bozulsun – Kenara koy – Hurdacıya ver.

Aradaki süslü cümleler ITIL’ın işi. Bizim işimiz ise şunu bilmek: Eğer varlıkları düzgün yönetmezsek, bir gün biri çıkıp sorar:“Arkadaşlar, şirkette 50 laptop vardı, 12’si nerede?”Ve cevap şu olur:“Bilmiyorum, belki başka bir Excel’de vardır…”

Aykan İnal
www.aykaninal.com.tr

ITSM’in Kazandırdıkları ve BT Operasyonlarına Etkisi

BT departmanı bazen tam bir kaos olabilir: ticket’lar kaybolur, kullanıcı bekler, aynı sorun tekrar tekrar çıkar… İşte ITSM tam burada devreye giriyor ve işleri düzene koyuyor.

1️⃣ Düzen

Her ticket ve talep kayıtlarda, kaybolmaz.
💡 Aykan sahnede: Kullanıcı bilgisayarının açılmadığını söylüyor ve ticket açıyor. Ben kaydı kontrol ediyorum, eksik bir şey varsa tamamlıyorum. Böylece hiçbir talep unutulmuyor, herkes işini rahatça yapıyor.

2️⃣ Hız

SLA ve önceliklendirme sayesinde çözümler hızlı.
💡 Aykan sahnede: Printer çalışmıyor, ticket açılıyor. Ben hemen önceliğini belirliyorum, ekip sorunu çözüyor. Kullanıcı beklemek zorunda kalmıyor, işine devam ediyor.

3️⃣ Kalite

Standart süreçler hata riskini azaltır.
💡 Aykan sahnede: Yeni yazılım kurulacak. Adım adım prosedürleri takip ediyorum, yanlış kurulum veya eksik yetki riski ortadan kalkıyor. Sistem sorunsuz çalışıyor.

4️⃣ Analiz ve İyileştirme

Incident ve problem verileri sayesinde sorunların kökü bulunur, süreçler sürekli iyileştirilir.
💡 Aykan sahnede: Sunucu sık çöküyor. Verileri inceliyorum, temel nedeni bulup kalıcı çözümü uyguluyorum. Aynı problem bir daha çıkmıyor.

5️⃣ Kullanıcı Memnuniyeti

Kullanıcı “Sorunum takip ediliyor, ben rahatım” der.
💡 Aykan sahnede: Yeni lisans veya mouse talebi geliyor. Ticket kaydıyla süreci takip ediyorum, kullanıcı işine kesintisiz devam ediyor ve mutlu oluyor.

Özetle: ITSM, BT’yi sadece “sorun çözen birimler” olmaktan çıkarıyor. Düzenli, hızlı, kaliteli ve ölçülebilir bir hizmet sağlayıcı hâline getiriyor.

ITSM Nedir ? BT’nin Kara Kutusu ve Düzen Kitabı

Bu yazımda ITSM’i size kendimce, basitleştirerek anlatacağım.

BT dünyası karmaşık bir şehir gibi: sunucular, uygulamalar, kullanıcılar… İşte ITSM, bu şehrin trafik lambaları ve yol haritaları gibi. Her şeyin kaydı var, süreçler kontrol altında, kaos yok.

ITSM (IT Service Management)
⚙️ BT’de işlerin aksamadan yürümesini sağlayan, mutfakta her işi takip eden şef gibi düşünebilirsin.

Bilgisayar bozuluyor, sunucu patlıyor, kullanıcı yeni yazılım istiyor… ITSM devreye giriyor ve her şeyi kayda alıyor, süreçleri takip ediyor, kaosu engelliyor.

💡 Aykan sahnede: Kullanıcı “Bilgisayarım açılmıyor!” diyor. Ticket açıyor ve süreç başlıyor. Ben de durumu takip edip çözülmesini sağlıyorum. Kullanıcı fark etmeden işine devam ediyor.

ITSM’in Ana Süreçleri

1️⃣ Interaction Management (Etkileşim Yönetimi)

💬 Ne yapıyor?
Kullanıcı veya müşteri ile yapılan her türlü iletişimi kaydeden ve takip eden süreç.

💡 Aykan sahnede: Kullanıcı “Laptopum bozuldu” diyor ve ticket açıyor. Ben kaydı alıyorum, süreci takip ediyorum ve ilgili ekibe yönlendiriyorum. Buradaki amaç iletişimi yönetmek ve talebin takibini sağlamak.

2️⃣ Incident Management (Olay Yönetimi)

💥 Ne yapıyor?
Sistemde bir aksaklık çıktığında veya kullanıcı işi durduğunda sorunu hızlıca çözmek için devreye girer.

💡 Aykan sahnede: Kullanıcı laptopunun açılmadığını bildiriyor ve ticket açıyor. Ben süreci takip ediyorum, önceliği belirliyorum ve sorunun çözülmesini sağlıyorum. Kullanıcı işine kesintisiz devam ediyor.

🔑 Not: Interaction Management sadece iletişimi kaydeder ve talebi takip eder, Incident Management ise teknik sorunu çözmeye odaklanır.

3️⃣ Problem Management (Problem Yönetimi)

🔍 Ne yapıyor?
Olaylar sürekli tekrar ediyorsa veya tek seferlik çözüm yetmiyorsa, kök nedeni bulur ve kalıcı çözüm üretir.

💡 Aykan sahnede: Sunucu her hafta çöküyor. Ben kök nedeni bulup önlemleri planlıyorum ve uyguluyorum. Kullanıcılar fark etmeden işine devam ediyor.

4️⃣ Change Management (Değişiklik Yönetimi)

🔄 Ne yapıyor?
Sistem üzerinde planlı bir değişiklik yapılacaksa, riskleri kontrol edip, prosedüre uygun şekilde uygular.

💡 Aykan sahnede: Yeni yazılım kurulacak. CAB onayı alıyorum, riskleri kontrol ediyorum ve değişikliği sorunsuz uyguluyorum.

5️⃣ Service Request Management (Hizmet Talebi Yönetimi)

📝 Ne yapıyor?
Kullanıcının standart ve tekrar eden taleplerini hızlı ve düzenli şekilde karşılar.

💡 Aykan sahnede: Kullanıcı yeni lisans veya donanım talep ediyor. Talebi değerlendiriyorum, gerekli erişimi sağlıyorum. Kullanıcı işine kesintisiz devam ediyor.

ITSM’in Kazandırdıkları

  • Düzen: Her ticket ve etkileşim kayıtlarda, kaybolmaz.
  • Hız: SLA ve önceliklendirme ile çözümler hızlı.
  • Kalite: Standart süreçler hata riskini azaltır.
  • Analiz: Incident ve problem verileri ile sistem sürekli iyileştirilir.
  • Kullanıcı memnuniyeti: Kullanıcı “Sorunum takip ediliyor, ben rahatım” der.

💡 Aykan sahnede: Tüm süreçleri kontrol ediyorum, sistemi takip ediyorum ve işlerin sorunsuz ilerlediğinden emin oluyorum.

Küçük Rehber: Süreçleri Kafada Netleştirmek

  • Interaction: “Talebi kaydet, takip et, ekibe yönlendir.”
  • Incident: “Sorunu hızlıca çöz, kullanıcıyı tekrar çalışır duruma getir.”
  • Problem: “Tekrarlayan olayların kök nedenini bul, kalıcı çöz.”
  • Change: “Önce onay al, etki analizi yap, sonra uygula.”
  • Service Request: “Talebi kaydet, SLA ve önceliği uygula, çözümü sağla.”

📌 Hangi alana giriyor?

Asset / Lisans / Donanım → ITAM

Interaction / Incident / Problem / Change / Service Request → ITSM

Sorunsuz günler dilerim
Aykan İNAL

ITIL, ITSM, ITAM, ITOM Nedir?

Merhaba, bu yazımda ITIL’i herkesin rahatça anlayabileceği şekilde aykanca anlatmaya çalıştım

ITIL (Information Technology Infrastructure Library)

📖 BT’nin “kutsal kitabı” gibi düşün.

  • İçinde Incident, Problem, Change, Request, Configuration gibi süreçler var.
  • Amacı: BT hizmetlerini ölçülebilir, tekrarlanabilir ve denetlenebilir hale getirmek.

💡 Aykan sahnede: Şirketin karmaşık sistemlerinde bir sorun çıkıyor. “Bu olay Incident mi, yoksa Problem mi?” diye emin olamıyor. ITIL kitabını açıyor, doğru süreci bulup işini yoluna koyuyor.

ITIL. Information Technology Infrastructure Library. Vector Illustration in flat style. Isolated on white background.

ITSM (IT Service Management)

⚙️ ITIL’in pratikteki karşılığı, yani teoriyi mutfağa sokan şef.

  • Ticketing sistemleri (Service Desk, Jira, ServiceNow vs.) üzerinden işler akar.
  • KPI’lar, SLA’lar devreye girer.
  • Süreç: Kullanıcı talep açar → kayıt sistemde sınıflanır → ekibe atanır → çözülür.

💡 Aykan sahnede: Bir kullanıcı “Laptopum bozuldu!” diye geliyor. Aykan ITSM aracıyla incident kaydını açıyor, ilgili ekibe paslıyor. SLA süresi dolmadan sorun çözülüyor, kullanıcı da “Vay be!” diyor.

ITAM (IT Asset Management)

💻 Donanım, yazılım, lisans… Kısacası şirketteki tüm varlıkların nüfus müdürlüğü.

  • CMDB’de her şey kayıtlı: cihaz sahibi, lokasyon, garanti, bakım geçmişi.
  • Lisanslar takipte, compliance kontrol altında.

💡 Aykan sahnede: Lisansın süresi bitmek üzere. Aykan “Son gün geldiğinde panik olmasın” diye önceden yenileme talebi açıyor. Ayrıca kaybolan bir cihazı CMDB’de bulup olayı tatlıya bağlıyor.

ITOM (IT Operations Management)

🌐 Altyapının kalp atışını dinleyen stetoskop.

  • Sunucu uptime, ağ erişilebilirliği, uygulama performansı sürekli izlenir.
  • Monitoring & Alerting araçları (Nagios, Zabbix, SCOM vs.) iş başında.
  • İş sürekliliği için kritik.

💡 Aykan sahnede: Monitoring ekranında bir sunucunun CPU %95 olmuş. Alarm düşüyor. Aykan hemen aksiyon alıyor, sorun büyümeden çözülüyor. Kullanıcılar hiçbir şey hissetmeden günlük işine devam ediyor.

Süreçleri Kafada Netleştirmek İçin Küçük Rehber

  • Incident olduğunda: “Kaydı aç, sınıflandır, çözümü uygula.”
  • Change gerektiğinde: “Önce onay al, etki analizi yap, sonra uygula.”
  • Problem çıkarsa: “Tekrarlayan olayların kök nedenini bul, kalıcı çöz.”
  • Asset kaybolursa: “Önce kaydı kontrol et, sorumluyu bul, zimmeti güncelle.”

📌 Peki bunlar hangi alana giriyor?

  • Incident / Change / Problem → ITSM (çünkü bunlar hizmet süreç yönetiminin parçasıdır).
  • Asset → ITAM (çünkü cihaz, lisans ve varlık yönetimine aittir).

👉 Böylece kafalar karışmasın: ITSM kullanıcı sorunları ve süreçleri yönetir, ITAM varlıkların envanterini.

Özet

  • ITIL → Teori, rehber, best practice.
  • ITSM → Teorinin günlük hayattaki uygulaması.
  • ITAM → Şirketin cihaz ve lisans defteri.
  • ITOM → Altyapının sağlık kontrolü.

👉 Kısacası: ITIL kitabı yazar, diğerleri sahada oynar.

Aykan İNAL – www.aykaninal.com.tr

Ben, Amélie ve Ortak Garipliklerimiz

Amélie Paris’te, ben İstanbul’dayım. O Montmartre’ın renkli sokaklarında geziyor, ben Avcılar sokaklarında dolaşıyorum. Ama garip bir şekilde aynıyız: O insanlara gizlice mutluluk bırakıyor, ben insanlara fark ettirmeden sistem kurtarıyorum. Tek fark, onun yaptığı romantik film oluyor, benimki ise IT destek bülteni.

 

Amélie’nin Babası Adam duygularını içine atan, evden pek çıkmayan biri. Bende de öyle kullanıcılar var; sorunlarını söylemez, içine atar, sonra pat diye “Mailim 3 aydır gelmiyor” der.

Camille (Amélie’nin annesi) Biraz sert, biraz düzen manyağı. Bende bu karakterin karşılığı: şirketin politika belgeleri. Her şeyi kurala göre yap diyor ama hayat öyle işlemiyor.

Dominique Bretodeau (kutu bulan adam) Amélie ona çocukluk hatıralarını geri verir. Benim versiyonumda bu; kullanıcının 2016’dan kalan bir Excel dosyasını kurtarmak. Onun gözleri doluyor, benimki Event Viewer’a doluyor.

Raymond Dufayel (cam kemik hastası komşu) Amélie ona hikâyeler anlatır, destek olur. Bende bu, sürekli bana “Şu şifreyi nasıl yapıyoruz?” diye soran ama aslında konuşmak isteyen kullanıcı.

Nino (Amélie’nin aşkı) Fotoğraf otomatındaki yüzleri topluyor. Benim “Nino”m, sürekli ortadan kaybolan ama bir şekilde geri dönen o kayıp sunucu bağlantısı. Onu bulunca mutlu oluyorum, ama öyle romantik değil—daha çok “Oh be!” hissi.

İkimiz de gözlemciyiz. O kafede oturup insanları izliyor, ben ekran karşısında log izliyorum. O küçük şeylerle insanların hayatına dokunuyor, ben küçük müdahalelerle felaketleri önlüyorum.

Günün sonunda Amélie, Nino’ya kavuşuyor. Ben mi? Tüm sistemlerin yeşil göründüğü dashboard ekranına bakıp kahvemi yudumluyorum. Bence bu da bir tür aşk.

Şeker Henry’nin İnanılmaz Öyküsü ve Diğerleri: Göz Kapalı Açık Gerçekler

Netflix’in 39 dakikalık bu mini ama etkili lokumu, “Şeker Henry’nin İnanılmaz Öyküsü ve Diğerleri”, öyle bir film ki; gözünü kapattığında bile daha çok şey görüyorsun. Zaten mevzu da bu ya… Gözün açıkken göremediklerimiz, göz kapalıyken insanın yüzüne spotla vuruyor. Yani bir tür “içsel sinema”; salon karanlık, perde ruhun ta kendisi.

✍️ Wes Anderson Tarzı: Dekor mu, Dünya mı?

Yönetmen koltuğunda Wes Anderson oturuyor. Evet, şu simetri takıntılı, pastel renklerden halı dokuyan, “karakterler bana doğru bakınca göz temasından utanıyorum” dedirten adam. Sahneye baksan, sanki bir bebek evi. Ama o “çocuk oyuncağı” gibi görünen setlerin içinde öyle cümleler çarpıyor ki suratına, bir anda “Ben neredeyim, kimim, neden hala zengin değilim?” diye sorguluyorsun.

🧘‍♂️ Henry Kimdir? Niye Gözünü Kapatır?

Efendim Henry Sugar, zengin ama sıkılmış bir adam. Hayatta her şeyi denemiş: Parayı, eğlenceyi, boşluğu… Sonra bir gün, gözlerini kapatıp dünyayı görebilen bir adamın hikayesini okuyor. Ve ne yapıyor dersiniz? “Ben de deneyeyim.” diyor. Tabi biz evde beş dakika meditasyon yapsak ev halkı panik olur ama Henry üç yıl gözünü kapatıyor. Harbi kapatıyor. Açmadan. Sürekli.

Üç yılın sonunda, adam kartları gözü kapalı görüyor, ruletteki topun nereye düşeceğini biliyor, kumarhanede resmen Jedi gibi geziniyor. Ama bakın burası önemli: Parayı kazanıyor ama bir şey kazanamıyor.

💸 Zenginlikten Boşluğa: Henry’nin Ters Dönüşü

Henry kazanıyor ama içine çöken boşluk, banka hesabından daha büyük. Ve bir sabah uyanıyor, “Ben ne yapıyorum?” diyor. Kumarı bırakıyor, parayı da… Artık hayatta daha fazlasını arıyor. Şan, şöhret, gösteriş değil; anlam, anlam, biraz daha anlam.

Netflix profilinde “komedi” yazıyor ama trajikomedi desen daha uygun olur. Çünkü biz de Henry gibi bazen her şeyi kazanıyoruz ama “bir şey”i kaybediyoruz. Ne olduğunu bilmiyoruz, sadece yokluğunu hissediyoruz.

🎭 Film mi? Tiyatro mu? Belgesel mi?

Filmde karakterler kameraya bakarak anlatıyor her şeyi. Sanki aramızda dördüncü duvar yok, çünkü zaten sen de o duvarın dibinde kafanı vuruyorsun. Bir yandan hikâye akıyor, bir yandan anlatıcılar sırayla devreye giriyor.
Cümleler kısa, net, vurucu. Her karakter tıpkı sahnedeki bir oyuncu gibi konuşuyor. Hikâyeye değil, sana hitap ediyor. İzleyici değil, muhatapsın. O yüzden film bitince “film izledim” demiyorsun; “ders aldım, ev ödevi var” hissiyle kalkıyorsun.

🧠 Verilmek İstenen O Derin Mesaj Varyası

Film diyor ki:

“Görmek için illa göz açık olacak diye bir şey yok. Asıl görmek, gözünü kapatınca başlar.”

Bir tür içsel Google Maps gibi düşün. Gözünü kapatıyorsun, ama iç yolculuğun başlıyor. Rehber sensin, yön bulman gereken kişi de… yine sensin. Film, 39 dakikada diyor ki:

“Sen kimsin? Neyi arıyorsun? Aradığın şey para mı, yoksa neden aradığını bile unuttuğun bir huzur mu?”

🎯 Kısa Film, Uzun Etki

Topu topu 39 dakika sürüyor bu film ama etkisi gün boyu sarkıyor. Netflix dizilerine ömrünü yatıran biriysen, bu kısa süre seni şaşırtabilir. Ama emin ol, bazı cümleleri günlerce çevirip duruyorsun kafanda.

Özellikle şunlar seni yakalayabilir:

  • Gözlerin açık ama hala göremiyor musun?
  • Gerçek zenginlik nedir, banka bakiyesi mi, iç huzur mu?
  • Ve en önemlisi: Ne zaman duracaksın?

🎬 Final Sahnesi: Gözlerini Kapat, Bu Filmi Aç

Wes Anderson’ın süslediği bu kısa ama etkili anlatım, tam da “bana az zamanda çok şey anlatan film lazım” diyenler için. Eğer kafanı dağıtmak değil de, kafanı toplamaya niyetliysen, Henry Sugar’la tanışmalısın.

Film önerisi değil bu; küçük bir dürtme.
Belki sen de bir sabah uyanır, gözlerini kapatır ve hayatına ilk kez başka bir gözle bakarsın.

DHCP, MAC, IP, SUBNET, DNS Nedir ?

DHCP nedir? Evde misafirliğe gelmişsin, oturmuşsun… Karnın da aç. Ne yiyeceğini bilmiyorsun ama ev sahibi (modem) otomatik olarak sana bir tabak dolusu IP adresi, yanında da biraz DNS sosu ve bir dilim varsayılan ağ geçidi veriyor. İşte bu hizmeti sana sunan garson: DHCP. Kalkıp “Ben şu IP’yi isterim” falan demiyorsun. Ne verirlerse alıyorsun, çünkü beleş ve uğraştırmıyor. Otomatik dağıtım: çünkü kim manuel IP ayarlamakla uğraşacak 2025’te?

MAC adresi nedir? Şimdi her cihazın kendine özel bir kimlik numarası var. Tıpkı senin TC kimlik numaran gibi. Ama bunun adı MAC adresi. Yani laptop, telefon, buzdolabı bile Wi-Fi’a girerken “Ben geldim!” diyor ama bu kimliğiyle tanınıyor. Ama bu MAC, Apple Mac değil. Yani Steve Jobs karışmıyor. Bu “Media Access Control” dedikleri şey ama boşver onu. Özetle: “Ben kimim?” sorusunun ağdaki cevabı. Hırsız girerse bile “Ben Aykan’ın tost makinesiyim” diyemez. Çünkü MAC sahteyse sistem de bozulur.

IP adresi nedir? Ev adresin gibi düşün. Sana ulaşmak isteyen biri, “Aykan nerede oturuyor?” diye sorarsa, IP adresini verirler. Misal: 192.168.1.5 gibi. Sokak adı: 192.168 Apartman: 1 Kapı numarası: 5 İnternetteki tüm cihazların böyle bir adresi olur. Ama dikkat: Bugün bu adrestesin, yarın DHCP değiştirir başka yere taşınırsın. Kira derdi yok, elektrik yok, ama adres sürekli değişiyor. Kiracı gibisin yani.

Subnet nedir? Mahalleyi bölmüşler. Hani İstanbul büyük diye “Avrupa Yakası – Anadolu Yakası” yapıyorlar ya, işte ağda da böyle küçük küçük mahalleler var. Buna subnet diyorlar. Her subnet “biz bizeyiz” havasında. Komşular hep aynı sokakta. Aynı subnet’teysen “komşu bi şeker versene” diye veri yollamak kolay. Ama başka subnet’teyse, artık navigasyon açılır, işler uzar.

DNS nedir? Bak burası güzel. Diyelim Google’a gireceksin. “8.8.8.8” mi yazacaksın her seferinde? Yok ya, biz insanız. Rakam ezberlemeyiz. “google.com” yazıyorsun, DNS dediğimiz şey araya giriyor, “Tamam kardeşim, onun IP’si şu” diyor. DNS bir nevi rehberlik servisi. Adrese dayalı yönlendirme yapıyor. Ama arıza yaparsa… İşte o zaman “internet var ama sayfa açılmıyor” krizi yaşanır, modem fişi çekilir, dualar edilir.

  • DHCP: “Sen karışma, ben ayarlarım” diyen ağ garsonu
  • MAC: Cihazın kimlik numarası, çipli kartı
  • IP: Ev adresi
  • Subnet: Mahalle
  • DNS: Adres defteri / rehberlik servisi

Boyun Fıtığı: Modern Çalışanının Bonus Paketi

Boyun Fıtığı: Modern Çalışanının Bonus Paketi

İnsanlık Mars’a gitmeye hazırlanıyor ama biz hâlâ bilgisayar başında kambur oturmaktan boyun fıtığı oluyoruz. Ben de bu muhteşem çağın mağdurlarından biriyim. Hani “masa başı iş rahat” derler ya, işte o rahatlığın bedelini MR cihazında ödemek zorunda kaldım.

Teşhis: Boyun Fıtığı

İlk başta boynumdaki ağrıyı “ya uyurken ters yattım, ya da dün fazla bilgisayara baktım” diye geçiştirdim. Ama sonra olay büyüdü: Ağrı kola, oradan da parmaklara kadar indi. Klavyeye dokunurken sanki elektrik çarpıyor gibi… İşte o zaman anladım ki bu iş sıradan bir tutulma değil, resmen donanım arızası.

MR sonucunu alınca doktor “C5-C6 seviyesinde boyun fıtığı” dedi. Ben hâlâ bilgisayarcı mantığıyla “C5-C6… acaba RAM slotu mu, yoksa işlemci mi?” diye düşünüyordum.

Ameliyat mı, İkinci Görüş mü?

Medicalpark’taki doktor hiç vakit kaybetmeden “ameliyat” dedi. Hatta öyle bir anlattı ki, sanki ertelesem sabaha kadar Robocop olarak uyanacağım. İçim hiç rahat etmedi. Dedim ki “dur bakalım, bir de başka ustaya gösterelim.”

Memorial’deki doktor ise daha sakin yaklaştı: “Şimdilik ameliyatlık bir durum yok, önce fizik tedavi deneyelim” dedi. İçimden “Oh be, sonunda format atmadan sistemi kurtarabileceğiz” diye düşündüm.

Teknoloji: Hem Can Kurtarır, Hem Boyun

Bilişim işi yapınca saatlerce bilgisayar başında kalıyorsun. Ama işin ironisi şu ki, teknolojiyle uğraşırken aslında vücudunu yavaş yavaş çökertiyorsun. Monitör göz hizasında değilse, sandalye rahatsızsa, bir de sürekli telefona öne eğilerek bakıyorsan… tebrikler, boyun fıtığı kulübüne hoş geldiniz!

Fizik Tedavi ve Evdeki “Hile Kodları”

Fizik tedaviye başladım. Orada kaslarımı gevşettiler, egzersizler yaptırdılar. Bana da evde yapmam için boyun hareketleri verdiler. Ama işin güzeli, birkaç basit kural hayatımı kurtardı:

  • Masamı ve monitörümü göz hizasına ayarladım. Artık Matrix’i bile dik oturarak izliyorum.
  • Her 45 dakikada bir kalkıp esniyorum. (Ofistekiler beni yogaya sarmış sandı.)
  • Telefona öne eğilmek yerine göz hizasında tutuyorum. Yoldan geçenler hâlâ “selfie mi çekiyor?” diye bakıyor.
  • Ortopedik yastığa geçtim. Artık uyurken bile ergonomik yaşıyorum.

Sonuç: Bedene Kulak Vermek

Bu süreç bana şunu öğretti: Teknolojiyle üretmek güzel ama vücut lisanslı değil, bir kere çökünce “recovery disk” bulmak kolay değil. Boyun fıtığı aslında sadece omurga sorunu değil, “kendine dikkat etmezsen ben seni durdururum” diyen bir sistem mesajı.

O yüzden tavsiyem şu: bilgisayar başına geçtiğinizde kendinizi otomat sandalyeye kaynatmayın. Biraz kalkın, biraz hareket edin. Yoksa vücudunuz bir gün size mavi ekran verebilir.

Unutmayın: Sağlık Windows değil, bozulunca format atamıyorsunuz.